در مدت همهگیری کوویدــ۱۹ مردم جهان یاد گرفتند که چگونه امور خود را به صورت آنلاین پیش ببرند. دختران افغان نیز همزمان و پس از سلطه طالبان، به آموزش آنلاین روی آوردند. اما هرقدر تجربه جهان از فعالیتهای آنلاین مثبت و اثرگذار بود، این روش در افغانستان تحت سلطه طالبان نتوانست درست جا بیفتد؛ زیرا اینترنت ضعیف همه رشتههایی را که برای آموزش آنلاین بافته شده بودند، پنبه کرد.
با سقوط جمهوریت و سلطه طالبان بر افغانستان، این گروه در نخستین قدم همچون دور نخست حاکمیتش، در مدارس دخترانه را بست. پس از یک سال و اندی، در دانشگاهها نیز به روی دختران بسته شد. با این حال طالبان هرچند به بدویت دوره اول حکمرانی خود بازگشتند، نتوانستند فناوری و تسهیلاتی را که طی ۲۰ سال پس از سقوطشان در افغانستان ایجاد شده بود، به صورت کامل از بین ببرند؛ از جمله اینترنت که در طول این ۲۰ سال بسیاری از شهرها و روستاهای افغانستان را درنوردیده بود.
به همین دلیل کشورها، سازمانها و کسانی که دغدغه تحصیل دختران را داشتند، در پی ممنوعیتهای طالبان به فکر چاره کردن رفع محرومیت دختران از تحصیل از طریق آنلاین افتادند و برگزاری کلاسهای آنلاین یکی از شیوههای آموزش دختران در افغانستان شد و تعدادی از سازمانهای بین المللی از این شیوه برای آموزش دختران افغان استفاده کردند؛ شیوهای که اگرچه کارآمد و مهم است، کارایی آن در افغانستان بسیار پایین است، زیرا اینترنت ضعیف امکان حضور مداوم در کلاسهای درس آنلاین را از بین میبرد.
خبرگزاری رویترز در کابل به سراغ تعدادی از دختران که از شیوه آموزش آنلاین استفاده میکنند، رفته است. یکی از این دختران سوفیا نام دارد. او برای آموزش زبان انگلیسی در یکی از کلاسهای آنلاین ثبتنام کرده است و میکوشد در این کلاسها به طور منظم شرکت کند اما هرچند روزگار با او برای آموزش آنلاین همراه است، اینترنتی که از آن استفاده میکند، با او سر همراهی ندارد. سوفیا به کلاس میپیوندد و در حال درس گوش دادن است که ناگهان صدای استاد قطع میشود و او تا مدتی طولانی هیچ صدایی از استادش نمیشنود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سوفیا میگوید: «ما با اینترنت به صورت وحشتناکی مشکل داریم و نمیدانیم راهحل آن چیست.» به باور سوفیا، در کشوری مانند افغانستان که با فقر شدید دستوپنجه نرم میکند، چالشهای پیش روی دختران برای تحصیل آنلاین بیشازحد است؛ از نبود برق دائمی گرفته تا قطعی پیوسته اینترنت و بهای گزاف آن و کمبود امکانات برای خرید سیستم وایفای و هزینه لپتاپ و غیره که همه و همه بر دوش دختران افغان که عطش آموختن دارند، سنگینی میکنند.
سکینه نظری دختر دیگری است که طالبان در ماه دسامبر، درهای دانشگاه را به رویش بستند. او برای جبران، به آموزش آنلاین روی آورد اما پس از چندی در کمال ناامیدی، آن را رها کرد؛ زیرا اینترنت در دسترس او برای وصل شدن به کلاسهای آنلاین پاسخگو نبود. سکینه میگوید: «من واقعا نتوانستم کلاسها را ادامه دهم. دسترسی به اینترنت در افغانستان بسیار سخت است و گاهی اوقات ما در ۲۴ ساعت، نیم ساعت برق داریم.»
افغانستان از کمترین پهنای باند برای دریافت اینترنت استفاده میکند و با اینکه استفاده از فیبر نوری اینترنت را بهخوبی در اختیار کاربران قرار میدهد، مشخص نیست که در افغانستان آیا شرکتهای خدمات اینترنتی اینترنت ضعیفی ارائه میدهند یا سیاستهای طالبان به آنان اجازه استفاده از پهنای باند بیشتر را نمیدهد.
سرعت اینترنت در افغانستان به حدی کم است که حتی رسانههای اجتماعی نیز بهراحتی باز نمیشوند. موسسه اوکلا (ookla) مستقر در سیاتل آمریکا که سرعت اینترنت جهانی را بررسی میکند، اینترنت موبایل (دیتا) در افغانستان را کندترین اینترنت بین ۱۳۷ کشور جهان و اینترنت ثابت آن را در رتبه دوم کندترین بین ۱۸۰ کشور قرار داده است.
برخی سازمانها و نهادهای کمککننده به افغانستان از ایلان ماسک، مالک شرکت خدمات اینترنت ماهوارهای استارلینک، درخواست کردهاند برای افغانستان نیز مانند ایران، شرایط دریافت اینترنت ماهوارهای را فراهم کند اما این شرکت هنوز در این رابطه اقدامی نکرده است.
سوفیا هم از ایلان ماسک میخواهد برای دختران افغان که سخت شیفته آموختناند، زمینه دسترسی به اینترنت ماهوارهای را فراهم کند. او میگوید: «اگر استارلینک بتواند در افغانستان هم زمینه دسترسی به اینترنت ماهوارهای را فراهم کند، برای دختران افغان که خواهان آموزش آنلایناند، بسیار بسیار تاثیر مثبتی خواهد داشت.»
دانشگاه آنلاین مردم که برای آموزش دختران افغان ایجاد شد، از ایجاد تسهیلات برای دخترانی که با مشکل اینترنت ضعیف مواجهاند، خبر میدهد. دانیل کالمنسون، سخنگوی دانشگاه آنلاین مردم، که از زمان تسلط طالبان تاکنون بیش از ۱۵ هزار درخواست از دختران افغان دریافت کرده است، گفت که دانشجویان میتوانند هر زمانی که شرایط به آنها اجازه دهد در سخنرانیها شرکت کنند و استادان برای تکالیف و کارها زمان را تمدید کردند. حتی زمان امتحان دانشآموزانی که با مشکلات ارتباطی مواجهاند، تمدید شد.
گروه طالبان هرچند تمام درهای تحصیل را به روی دختران در افغانستان بستهاند، هنوز مانع آموزش آنلاین نشدهاند. با این حال سرعت ضعیف اینترنت به جای طالبان، گریبان دختران علاقهمند به تحصیل آنلاین را گرفته است. با وجود اینکه ارائه خدمات اینترنتی در افغانستان دو دهه سابقه دارد، بر اساس براوردهای بانک جهانی، تنها ۱۸ درصد مردم افغانستان به اینترنت دسترسی دارند.